تحلیل سینوپتیک بارش برف سنگین در محور های کوهستانی (مورد مطالعه محور کوهرنگ – لردگان در استان چهارمحال و بختیاری)

درفصل سرد چهارمحال و بختیاری اغلب دارای ریزش برف فراوان است و این مهم به دلیل کوهستانی بودن استان در حمل و نقل جاده ایی بعضا حادثه آفرین و مخاطره آمیز است. برای بررسی سینوپتیکی بارش برف سنگین در محور کوهرنگ – لردگان ابتدا دادهای روزانه ی دما و بارش ایستگاههای سینوپتیک استان چهارمحال و بختیاری، شامل لردگان، کوهرنگ، شهرکرد ، بروجن از سال1987-2010 از سازمان هواشناسی کل کشور اخذ شد و بعد از انتخاب روزهای برف سنگین با معیار میزان بارش بیش از 15 میلیمتر و دمای زیر صفر و مقایسه کد دیدبانی اعلام برف 70-75، در نهایت تعداد 136 روز مشترک بارش برف سنگین در استان مبنای تحقیق تعیین شد. در این پژوهش روش تحلیل مولفه ی اصلی با آرایه s بر روی ماتریس داده های ارتفاع ژئوپتانسیل تراز 500 هکتوپاسکال انجام گردید. برای این منظور یک ماتریس در ابعاد 525×136 (136روز و 525 تلاقی) تشکیل و به عنوان ورودی تحلیل مولفه ی اصلی (pca) استفاده شد. درنهایت روزهای برف سنگین بر اساس هفت مولفه اصلی با روش وارد(ward ) خوشه بندی گردید. نتایج نشان داد هفت الگوی سینوپتیکی، ریزش برف سنگین در منطقه مورد مطالعه را موجب می شوند. در ادامه نقشه های سینوپتیکی متوسط برای هر الگو از نظر دینامیکی بررسی گردید. نتایج حاکی است، یک ناوه در سمت غرب ایران تشکیل و منطقه مورد پژوهش در جلوی محور این ناوه و محل صعود و ناپایداری قرار دارد، همزمان در تراز 1000 هکتو پاسکال یک مرکز پرفشار در شمال غرب ایران مشاهده می شود، این تیپ در الگوهای مختلف تغییر مکانی جزیی را نشان می دهد. در همه الگوها روی منطقه مورد مطالعه با تاوایی مثبت(حرکت چرخندی) و جنوب خلیج فارس با تاوایی منفی(حرکت واچرخند) مشاهده شد، همزمان بر روی خلیج فارس یک شیو فشار شدید بوجود آمده است. در نیمرخ امگایی نیز یک حرکت صعودی در بالای تراز 900 هکتو پاسکال وجود دارد که در الگو هااز قدرت و وسعت متفاوتی دارد.نقشه های رطوبت و خطوط جریان مشخص شد، مقدار قابل توجهی از رطوبت مورد نیاز برای این بارش ها از دریای مدیترانه شروع و با گذر از خلیج فارس و دریای احمر تقویت می شوند. در نیمرخ دمایی در همه الگو ها نیمرخ دمایی زیر صفر در سطح زمین شروع و با روند کاهش در تراز های بالای در تراز 500 به حدود 35- درجه سانتی گراد می رسد. همچنین هم دما صفر درجه در همه الگوها در جنوب منطقه و بر روی خلیج فارش مشاهده شد. کل شرایط دمایی نیز هم در سطح زمین هم در تراز های بالا برای نزول برف مساعد بوده است و با توجه به کوهستانی بودن منطقه امکان اسقترار برف برای روزهای متمادی وجود دارد.